Dit jaar is van 17 tot 28 november het International Documentary Festival Amsterdam. Ik ben 33 geworden zonder dat ik überhaupt van het bestaan van het evenement afwist, maar inmiddels zit ik er tot over mijn oren in, omdat er op mijn school een heel project omheen is gecreëerd en ik zo iemand ben die geen enkel goed project aan zich voorbij kan laten gaan. Novumdocs is een project voor klas 4 en 5, met als doel leerlingen kritisch te leren kijken naar documentaires (en dan betreft de kritiek zowel de informatie die wordt aangeboden als de wijze waarop) en en passant nog even een heleboel nieuwe kennis te laten opdoen. Dit jaar zal ik drie keer voor IDFA naar Amsterdam gaan. Aanstaande dinsdag is de grote documentaire-dag voor de leerlingen; we hebben 5 films op het programma staan over uiteenlopende onderwerpen als Finnen en hun sauna's, de stad Napels en hoogbejaarde topsporters. De collega-vriend-instigator-van-Novumdocs en ik gaan de zaterdag daarna naar 4 films en gisteren zijn we op en neer gereden voor de film Waiting for 'Superman', een documentaire over de betreurenswaardige staat van het onderwijs in de Verenigde Staten.
De film is geregisseerd door de regisseur van An Inconvenient Truth en legt op een vergelijkbare wijze extreem pijnlijke zaken bloot. Er wordt bijvoorbeeld elk jaar $9000 dollar per leerling in de public schools geïnvesteerd en het merendeel van de kinderen presteert zwaar onder de maat in wiskunde. Michelle Rhee, die als een soort opper-onderwijsinspecteur is binnengehaald in de staat Washington, zegt 'You wake up every morning and you know kids are getting a really crappy education', maar ze kan er niets aan doen, want de vakbonden en het systeem maken het haar totaal onmogelijk om slechte docenten te ontslaan of goede docenten te belonen. Kinderen worden op basis van waar ze wonen geplaatst op scholen, en een leerling die op een slechte school zit (een zogeheten 'dropout factory') kan zich wel aanmelden voor een betere school, maar dan moet hij deelnemen aan een loterij met balletjes en nummers die worden omgeroepen. Slechts 1 van de kinderen die in Waiting for 'Superman' gevolgd werden, kon geplaatst worden op een goede school - de andere kinderen zullen heel hard moeten werken om geen last te hebben van de kwalijke gevolgen van het onderwijs op hun school.
Ik denk dat het met de situatie in het onderwijs in Nederlands alleszins meevalt in vergelijking met wat in deze documentaire werd getoond, maar als docent neem ik toch een paar dingen mee. De opmerking van Michelle Rhee dat het in discussies over de kwaliteit van het onderwijs alleen om de volwassenen lijkt te gaan vond ik ontluisterend: op iedere school lopen docenten rond die uitgeblust, inspiratieloos of gewoon heel slecht zijn en we kunnen inderdaad niet zomaar van hen afkomen. De rechten van de docent zijn dichtgetimmerd, maar je vraagt je weleens af hoe het dan zit met de aanspraak die een leerling zou moeten kunnen maken op kwalitatief onderwijs. Er waren inspirerende interviews, bijvoorbeeld met Geoffrey Canada, die in 1975 nog dacht dat hij rond 1978 het hele schoolsysteem in de Verenigde Staten wel op orde zou hebben, maar die inmiddels een wat kleinere scope heeft en zich als directeur van een buitengewoon effectieve school laat gelden. De titel van de film hebben we ook aan hem te danken (al snap ik de aanhalingstekens niet): in zijn jeugd hoopte hij vaak dat Superman hem zou komen redden uit uitzichtloze situaties, totdat zijn moeder hem vertelde dat Superman niet bestond. Dat leek te betekenen dat het met hem niet meer goed zou komen, maar gelukkig is hij zelf nu juist iemand die kinderen uit uitzichtloze situaties redt. Behalve dat Waiting for 'Superman' expliciet aan de bel trekt over de public schools in de Verenigde Staten, heeft de documentaire ook een impliciete boodschap aan docenten: wij zouden als docent allemaal zo'n Superman kunnen zijn. Dat is een mooie gedachte. Wellicht zouden alle schoolbesturen dit jaar in plaats van het Kerstpakket alle docenten een DVD van deze film kunnen aanbieden, zodat we met verse inspiratie het nieuwe jaar in kunnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten